Proje kapsamında ilk olarak 200 mağdur ve tanıkla yüzyüze görüşülerek o dönemde yaşadıkları değerlendirilecek. 'Sosyalist Bulgaristan’da Etnik Soykırım, Ad-Kırımı ve Etnik Temizliğin Tanıkları' adlı proje Uludağ Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından destekleniyor. Proje yürütücüsü Öğretim Görevlisi Vildane Özkan, Sosyalist Bulgaristan’da özellikle 1980’li yıllarda ulusal Türk azınlığı üzerinde uygulanan politik şiddetin, bugün Türkiye’de yaşayan binlerce mağdur ve tanığın bulunduğunu kaydetti. Özkan, sosyalist Bulgaristan’da ulusal Türk azınlığı üzerindeki politik şiddet, 1984-89 yılları arasında 1 milyonu aşan ulusal Türk azınlığı mensubu üzerinde etnik soykırım ve ad-kırımları uygulandığını ileri sürdü. Özkan şöyle devam etti: “Bu yıllardaki etnik soykırım ve ad-kırımları, Avrupa tarihindeki en hızlandırılmış kültürel yok etme olduğu halde yeterince kayıt altına alınmamıştır. Sosyalist Bulgaristan’da ulusal Türk azınlığı üzerindeki politik şiddet, 1989 yaz aylarında ise Türk nüfusun neredeyse yarım milyonu Türkiye’ye kovularak bir etnik temizlik olarak uygulanmıştır. Söz konusu etnik temizlik, İkinci Dünya Savaşı’ndan beri Avrupa tarihindeki en büyük nüfus sürgünü olduğu halde yeterince kayıt altına alınmamıştır. Bu projenin temel amacı: bu eksik kalmış kayıtları bizzat mağdur ve tanıkların ağzından kaydetmek ve tarihe bir not olarak düşmektir. Proje, 200 mağdur ve tanıkla görüşmeyi hedeflemektedir. Yeterli kaynak ve destek bulunduğu takdirde projenin kapsamı, genişletilecektir.” Sosyalist Bulgaristan’ın sınırları içindeki Türklerin sayısının artmasını büyük bir sorun olarak gördüğünü savunan Özkan, “Çözümün bir kısmını da artan nüfusu belli sayılarda Türkiye’ye kovmakta bulmuştur. Kimi zaman da ulusal Türk azınlığı üzerindeki politik şiddeti; asimilasyondan kültür kırımına, kültür kırımından etnik soykırım ve öldürmelere kadar varan uygulamalara dönüştürmüştür. Sosyalist Bulgaristan’da ulusal azınlık konumunda bulunan Türkler üzerindeki politik şiddet, çoğu zaman görmezden gelinirken, çok seyrek de olsa kimi zamanlarda dikkate alınmıştır. Avrupa Komisyonu, söz konusu etnik soykırım ifadesini, 2006 yılından beri Bulgaristan’la ilgili raporlarında yayınlamaktadır. Raporlar, internet üzerinden serbest erişime açıktır. Söz konusu politik şiddetin kısmen de olsa kabul edildiği bir diğer örnek de yaklaşık bir yıl önce yaşandı. 1989’da Bulgaristan’dan Türkiye’ye yaklaşık 400 bin Türkün kovulması, 11 Ocak 2012 tarihinde Bulgaristan Parlamentosu tarafından bir 'etnik temizlik' olarak kabul edildi. Sosyalist Bulgaristan’da 1980’li yıllarda Türkler üzerinde uygulanan etnik soykırım ve etnik temizliğin binlerce mağdur ve tanığı, bugün Türkiye’de başta Bursa olmak üzere çeşitli yerleşim bölgelerinde yaşamını sürdürmektedir. Uludağ Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi’nin desteği ile Sosyoloji Bölümü’nde yürütülmekte olan bir sözlü tarih projesi, söz konusu mağdur-tanıkların etnik soykırım ve etnik temizliğe ilişkin tanıklıklarını kaydetmek amacıyla yapılmaktadır.” diye konuştu. Ankara Üniversitesi, Sosyoloji Bölümü'nde doktora öğrencisi Artum Dinç de projede araştırmacı olarak görev yapıyor.
CİHAN
