Uzmanlar, projenin ekonomik parametrelerinin Bulgaristan için elverişli olmadığını yorumladı. “Güney Akım” doğalgaz boru hattının Bulgaristan kısmı pek pahalıdır, değeri 3.3 milyar dolar olarak hesaplanıyor. “Güney Akım” doğalgaz boru hattının Bulgaristan kısmı, Rus tarafından tamamen finanse edilecek. Bulgaristan ise, bu yatırılan kaynakları, transit ücretleri karşılığında iade edecektir. Uzmanların hesaplarına göre bu, yaklaşık 25 yıl ediyor. Bu, Bulgaristan’ın bu zaman içerisinde “Güney Akım” doğalgaz boru hattından hiç geliri olmayacağı anlamına geliyor. “Güney Akım” doğalgaz boru hattı, Rusya’dan başlayacak, Karadeniz’in dibinden geçecek ve Bulgaristan’a varacak, ardından da Sırbistan, Macaristan, Slovenya ve İtalya’ya da uzanacaktır. Doğalgaz boru hattının amacı, Rus doğalgazının Ukrayna dışlanarak Avrupa tüketicilerine nakledilmesidir.
Rusya da AB’nin baskısı altında doğalgaz boru hattı üzerindeki tekelini kaybetmekten korkuyor. Bundan başka, doğalgaz boru hattının fiyatı, 29 milyar dolara çıktı, “Gazprom” ise bundan daha fazla kaynak harcamayı niyetliyor. Artık proje hala mı elverişlidir soru işareti ortaya çıkıyor. Rus medyalarına göre AB’nin yatırımcılardan Avrupa kurallarına uymalarını istemesi durumunda yedek plan geliştirilmiştir. Dahası da var Brüksel, tekeller için yasa sınırlandırmaları yürürlüğe getirerek “Gazprom”un Avrupa piyasasındaki üstün konumuyla mücadele ediyor. Rusya ise, Avrupa tüketicilerine doğalgazın büyük bir bölümünü tedarik ediyor. Bu mücadelenin ana aracı, şirketlere aynı zamanda doğalgaz elde etmeyi ve nakletmeyi yasaklayan AB’nin üçüncü enerji paketidir. Rus tarafı, başka bir oyun oynuyor. Rusya, “Güney Akım” doğalgaz boru hattının geçeceği transit ülkelerden doğalgaz boru hattını milli proje olarak tanımayı istiyor, çünkü böylece Brüksel’den yaptırımlardan kaçınılacak. Rusya’nın, AB’ye katılacak Bosna-Hersek, Sırbistan, Karadağ ve Makedonya gibi ülkelerle de sorunları olacak. Bu ülkeler, 2015 yılına kadar AB’nin üçüncü enerji paketini yürürlüğe getirmelidir.
İki ülke arasındaki ilk sözleşmeye göre Bulgaristan hükümeti, Rusya’ya “Güney Akım” doğalgaz boru hattı üzerinden tam ve sınırsız doğalgaz transit nakli garantilemeliydi. AB’nin üçüncü enerji paketinin yürürlüğe getirilmesiyle doğalgaz boru hattına diğer doğalgaz tedarikçilerinin de ulaşımı olmalıdır. Bu yüzden daha 2010 yılında Brüksel, Bulgaristan’dan hükümetlerarası sözleşmesini düzeltmesini istedi.
Kasım 2012 tarihinde Bulgaristan ile Rusya arasında “Güney Akım” doğalgaz boru hattının topraklarımızda inşaatı için yatırım kararına ilişkin bir belge imzalandı. İki ülke, ülkemizden geçen doğalgaz boru hattı projesinin yüzde 50’sini elinde bulunduruyor. 2015 yılında ilk doğalgaz tedariklerinin yapılması bekleniyor. Aslında Bulgaristan, doğalgaz boru hattının geçeceği ülkelerden belgeleri imzalayan son ülkeydi.
“Güney Akım” doğalgaz boru hattının AB’nin istemlerine ve üçüncü enerji paketine uyup uymadığı doğrultusunda yeni analiz talebiyle ilgili olarak Başbakan Marin Raykov, Moskova’ya ülkemizin “Güney Akım” projesini ve hayata geçirilmesini önemli bulduğu teminatını verdi. Sofya, doğalgaz boru hattının kurulması için mali kurumun seçiminde şeffaflık olmasında ve kamu siparişlerinde Bulgaristan ve Avrupa mevzuatına uyulmasında ısrar ediyor.
BNR
